(1962-2021)
Ο Άγγελος Βισκαδουράκης ήταν ιδρυτικό μέλος του Greek Society of Cinematographers.
Ο Άγγελος Βισκαδουράκης γεννήθηκε στον Πειραιά τον Ιούλιο του 1962. Μετά τη στρατιωτική του θητεία, το έτος 1981, εισήλθε στη σχολή κινηματογράφου Σταυράκου, σπουδάζοντας αρχικά σκηνοθεσία μέχρι το 1984 και κατόπιν διεύθυνση φωτογραφίας, με δασκάλους τον Γιώργο Καβάγια και τον Νίκο Γαρδέλη. Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ΄80 είχε ξεκινήσει επίσης να εργάζεται στην εταιρεία παραγωγής STEFI Films, στο πλατό επί της οδού Δημοκρίτου 1, ως βοηθός άλλων διευθυντών φωτογραφίας. Ήταν πρώτος βοηθός θρυλικών κινηματογραφιστών που πέρασαν από τη διαφήμιση, όπως ο Άρης Σταύρου, ο Νίκος Σμαραγδής, ο Χρήστος Τριανταφύλλου και ο Γιώργος Πανουσόπουλος.
Δοτικός και ανοιχτός σε κάθε πρόκληση, ήθελε να εξελιχθεί σε μεγάλο τεχνίτη της κινούμενης εικόνας. Όποιο σχετικό τεχνικό βιβλίο, περιοδικό ή άλλη πηγή γνώσης υπήρχε εκείνη την εποχή για την τεχνική του κινηματογράφου, ο Άγγελος το είχε στη βιβλιοθήκη του. Μια τεράστια πηγή γνώσεων που όλο διευρύνονταν και πλούταινε. Το γεγονός ότι μιλούσε άπταιστα Αγγλικά τον βοήθησε πολύ να διαβάσει βιβλία που δεν υπήρχαν στην Ελλάδα, αλλά και να συνεννοηθεί με ξένα συνεργεία.
Με την πάροδο του χρόνου, ο διορατικός Vittorio Pietra ανίχνευσε τις δυνατότητες του Άγγελου και άρχισε να του εμπιστεύεται low budget δουλειές της διαφήμισης, αλλά με το γαλόνι του διευθυντή φωτογραφίας πλέον. Ο Άγγελος άδραξε την ευκαιρία, αντιμετωπίζοντας τη δοκιμασία αυτή σαν μια τεράστια πρόκληση, σαν μία νέα σχολή μέσα σε πραγματικές συνθήκες γυρίσματος. Αυτό που υπέπεσε στην αντίληψη του Vittorio ήταν η απίστευτη προσαρμοστικότητα του Άγγελου στο εκάστοτε φωτογραφικό στυλ του βασικού δ. φωτογραφίας. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που θυμάται ο Γιάννης Σαμαράς, ήταν όταν ο Άγγελος κλήθηκε να κάνει συμπληρωματικές λήψεις για ένα διαφημιστικό με βασικό δ. φωτογραφίας τον Χρήστο Τριανταφύλλου και κατάφερε να προσομοιάσει τόσο πειστικά το φωτογραφικό στυλ του Χρήστου, που εντυπωσίασε πολύ τον Vittorio.
Η μαστοριά και η οργανωτικότητά του δεν πέρασαν απαρατήρητες ούτε από ένα ξένο στέλεχος της διαφημιστικής εταιρείας Γνώμη που είχε έρθει στην Ελλάδα, τον περίφημο Ολλανδό Frans Peter Verheijen, που σύντομα έγιναν καλοί φίλοι. Πολλές φορές όταν ο Peter ως creative director έφερνε δουλειές στη STEFI, επέβαλε τον Άγγελο ως συνεργάτη του. Έτσι, ο Άγγελος άρχισε να εμπλέκεται ως δ. φωτογραφίας σε υψηλού κόστους διαφημίσεις, αισθητικά απαιτητικές και τεχνικά δύσκολες. Βοηθοί του τότε, στα πρώτα τους βήματα, ήταν οι διακεκριμένοι σήμερα δ. φωτογραφίας Κώστας Σταμούλης και Γιάννης Βαλεράς. Ο Άγγελος όμως είχε το πάθος να κάνει κινηματογράφο και να ξεφύγει από τα στενά όρια της διαφήμισης – έτσι, συνεργαζόταν ταυτοχρόνως και ο ίδιος ως βοηθός διακεκριμένων δ. φωτογραφίας του κινηματογράφου, όπως με τον Νίκο Καβουκίδη στην Αντίστροφη μέτρηση (1984) του Πάνου Παπακυριακόπουλου και στην Κάθοδο των εννέα (1984) του Χρήστου Σιοπαχά. Αφού λοιπόν πήρε το πολυπόθητο βάπτισμα του πυρός στον κινηματογράφο, έβαλε πλώρη για νέες περιπέτειες.
Θέλοντας να διευρύνει ακόμα περισσότερο τις ικανότητες του, ο Άγγελος αποφάσισε να φύγει στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στο Los Angeles, στη φημισμένη σχολή κινηματογράφου American Film Institute (AFI), από την οποία έχουν αποφοιτήσει σκηνοθέτες σαν τον David Lynch, τον Terence Malick και τον Darren Aronofsky, αλλά και κινηματογραφιστές σαν τον Robert Richardson (συνεργάτη του Quentin Tarantino) και τον Wally Pfister (συνεργάτη του Christopher Nolan). Κατά την περίοδο 1990-93 αποκόμισε master degree in cinematography από το AFI, ενώ αμέσως μετά και για περίπου έναν χρόνο πραγματοποίησε μια περίοδο internship εκπαίδευσης, δίπλα στον βετεράνο δ. φωτογραφίας Allen Daviau, γνωστό από τη συνεργασία του με τον Steven Spielberg στις ταινίες E.T. the Extra-Terrestrial (1982) και Empire of the sun (1987), αλλά και από πλήθος διαφημιστικών ταινιών. Ο Άγγελος παρέμεινε περίπου επτά χρόνια στο Los Angeles, δουλεύοντας σε πολύ απαιτητικές παραγωγές και καταρτισμένα συνεργεία. Επιπλέον, παρακολουθούσε συστηματικά σεμινάρια διεύθυνσης φωτογραφίας που οργάνωναν το American Society of Cinematographers (ASC) και άλλοι οργανισμοί.
Με την επιστροφή του στην Ελλάδα ο Άγγελος άρχισε να δουλεύει ως freelancer κινηματογραφιστής κυρίως στη διαφήμιση. Το εύρος του περιλάμβανε από ακριβά και δύσκολα διαφημιστικά μέχρι απλούστερα και φθηνά. Δούλεψε στις περισσότερες εταιρείες παραγωγής όπως STEFI, MANGOS, LE SPOT, κ.ά., σε διαφημιστικά αυτοκινήτων μέχρι ποτών και τροφίμων. Τον ελεύθερο χρόνο του ασχολούταν επίσης με τη στατική φωτογραφία, απαθανατίζοντας ανθρώπους, ιστορίες και κτήρια με την αγαπημένη του Leica. Διακαής πόθος του όμως παρέμενε ο κινηματογράφος και κάπως έτσι ξεκίνησε τη συνεργασία του με τη Λουκία Ρικάκη στις ταινίες Ταξίδι στην Αυστραλία (1989) και Κουαρτέτο σε τέσσερις κινήσεις (1994). Το 1997 ο σκηνοθέτης Βαγγέλης Σερντάρης αναγνώρισε στο πρόσωπο του Άγγελου τον καταλληλότερο δ. φωτογραφίας για τη νέα του ταινία, τη Βασιλική. Όπως έλεγε και ο ίδιος ο Άγγελος, με αυτή τη συνεργασία γεφυρώθηκαν δύο γενιές κινηματογραφιστών, η παλιά και η νέα. Αργότερα, η κινηματογραφική πορεία του εμπλουτίστηκε με τη συνεργασία του με τον Κωνσταντίνο Γιάνναρη στην ταινία Δεκαπενταύγουστος (2001). Εκτός από την Ολυμπία Μυτιληναίου που ξεκίνησε ως βοηθός του στη Βασιλική και εξελίχθηκε σε ταλαντούχα δ. φωτογραφίας, από τη συνεργασία του Άγγελου με τον Κ. Γιάνναρη ξεπήδησαν ως ταλέντα οι τότε βοηθοί του Χριστίνα Μουμούρη και Ραμόν Μαλαπέτσας, που έγιναν με τη σειρά τους καλοί δ. φωτογραφίας. Ο Άγγελος συνέχισε με τη διεθνή παραγωγή Fishtales (2007) του Alki David, με γυρίσματα σε Αγγλία και Ελλάδα. Ακολούθησαν το Άμα δε σε θέλει…(2009) του Βασίλη Νεμέα και το βραβευμένο ντοκιμαντέρ Λεηλατώντας μια ματωμένη χώρα (2010) του Τάκη Παπαγιαννίδη.
Το 2011 ήταν η πιο δύσκολη χρονιά στη ζωή του Άγγελου – ήταν η απαρχή ενός πραγματικού Γολγοθά που είχε να κάνει με την υγεία του. Είχε ξεκινήσει τα γυρίσματα της τελευταίας του ταινίας με σκηνοθέτη πάλι τον Κ. Γιάνναρη και τίτλο Man at sea. Δυστυχώς, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων ο Άγγελος αρρώστησε και την ταινία ολοκλήρωσε ο συνάδελφος του δ. φωτογραφίας Γιώργος Αργυροηλιόπουλος. Η ταλαιπωρία τού Άγγελου κράτησε σχεδόν δέκα χρόνια, μέχρι το 2021, οπότε η καρδιά του τον πρόδωσε, αφήνοντας την ελληνική κινηματογραφική τέχνη φτωχότερη.
Παρά το πρόβλημα υγείας του δεν σταμάτησε να είναι δραστήριος και το 2012 συνέβαλλε ενεργά στην ίδρυση της Ένωσης Ελλήνων Κινηματογραφιστών (Greek Society of Cinematographers – GSC), μαζί με άλλους αξιόλογους συναδέλφους του, οι οποίοι και τού στέκονταν στον δύσκολο αγώνα που έδινε. Ο Άγγελος συμμετείχε σε όσες εκδηλώσεις της GSC τού επέτρεπαν οι περιορισμοί της εύθραυστης υγείας του.
Ο Άγγελος ήταν ένας πηγαίος χαρακτήρας, απαιτητικός και έντονος από τη μια, με καλές προθέσεις και γλυκός από την άλλη. Ευφυής στα όρια της ιδιοφυίας, ετοιμόλογος, με αίσθηση του χιούμορ και πάντα πρόθυμος να βοηθήσει τους συνεργάτες του, ακόμα και εκτός της ειδικότητάς του. Δινόταν ολοκληρωτικά και βοηθούσε όποιον είχε ανάγκη επώνυμο ή μη, μικρό ή μεγάλο, πάντα χωρίς διάθεση να δημιουργήσει υποχρέωση σε αυτόν. Σύμφωνα με κάποιους συναδέλφους του, ο Άγγελος έφερε νέο αέρα στην ελληνική διαφήμιση και άνοιξε νέα μονοπάτια τόσο από καλλιτεχνικής όσο και από τεχνικής πλευράς. Ο Άγγελος όμως δεν ήταν μόνον ένας τεχνίτης της διαφήμισης όπως, λανθασμένα, πιστεύουν κάποιοι. Ήταν ένας ολοκληρωμένος δημιουργός, ένας παθιασμένος κινηματογραφιστής που θα είχε να δώσει πολλά ακόμη στον κινηματογράφο εάν βρισκόταν εδώ.
Κείμενα, έρευνα, συλλογή στοιχείων: Δημήτρης Μπέλλος
Επιμέλεια κειμένων: Χρήστος Αλεξανδρής / GSC